SEJARAH HKBP AJIBATA
I.
Parmulaan Ni Barita Na Uli sahat tu Ajibata.
Di ari 09 Nopember 1900 ro do
Evangelis Zending HKBP (Punguan Mission Batak) ima: Ev. Petrus Sitorus dohot
Evangelis Musa Tampubolon di bagasan tangiang sian jabu ni Pdt. Pilgam, laho
pararathon Barita na Uli. Marsolu do nasida jala sahat ma nasida sadari i tu
Lontung, sian ma muse tu Tomok jala sian Tomok ma nasida sahat tu Ajibata. Dung
sahat nasida tu Ajibata dibege nasida do soara ni bodil dohot soara ni jolma na
martontang, ala topet masa porang hatiha i.
Dung
lam sumurut porang i, borhat ma evangelis na dua halak i manuju huta ni Raja
Bolon, ima ompu Raja Hatunggal Sirait. Apala di ombas na jorbut ala ni
parporangan i disungkuni nasida ma jabu ni Raja i. Hira saluhut do halak na
sinungkun nasida i mandok alusna: “Molo
masa porang, lao do Raja i marmahan”. Dihabaranihon nasida ma masuk tu jabu ni
Raja i, jala ndang pola sadia leleng ro ma Raja Bolon i. Dipaboa nasida ma
maksud dohot tujuan ni haroronasida, ima na naeng pararathon Barita Na Uli do
tu Raja i dohot tu angka na ginomgomanna. Ndang manjua Raja Bolon di pangidoan
ni evangelis i, alai dipangido Raja i ma asa di parnangkok ni ari haroronasida
muse, ala ni porang i.
Andorang
so mulak dope Evangelis na dua i, pajumpang do nasida di topi ni tao ni Ajibata
dohot Tuan Pulo Bosar, ima anggi ni Tuan Sipolha Manik. Dipabotohonnasida do
maksud ni haroronasida, ima laho pararathon Barita Na Uli. Ditolopi Tuan Pulo
Bosar do sangkap nasida laho pararathon Barita Na Uli i, jala dielekelek do
evangelis i asa ro tu hutana di Sipolha.
Torop
do halak pangisi ni luat Ajibata on, jala dipanghulingi evangelis i do nasida
di topi tao, asa anggiat olo nasida masuk gabe Kristen. “Ndang manjua hami
masuk gabe Kristen, alai ingkon jolo ditolopi Raja Bolon do”, songoni ma alus
ni halak pangisi ni huta Ajibata i.
Di ganup luat manang huta na
binolus nasida sai adong do na manghasogohon alai laos adong do nang na
manghalomohon mambege Barita Na Uli i, ima taringot haluaon na binoan ni Tuhan
Jesus Kristus.
Di
ari 27 Pebruari 1901, borhat do muse parbarita na uli Evangelis Zending HKBP
sian Sigumpar, inganan ni ompu i Ephorus HKBP, ima tuan Pdt. I. L. Nommensen
manuju luat Tomok. Marsogotna i (ari 28 Pebruari 1901), marsolu ma nasida rap
dohot angka pangisi ni luat Tomok laho maronan tu Tiga Raja.
Borhat
ma nasida tu Parapat naeng pajumpang dohot Raja Ompu Bangbang Sinaga laho
manosoi Raja i dohot angka na ginomgomanna asa anggiat olo nasida masuk gabe
Kristen. Ala topet di huta Batubara do
ompu Bangbang, gabe inanta ni Raja i ma didongani evangelis i manghatai. Alus
ni inanta ni Raja i: “Ndang haboratan hami gabe Kristen, alai ingkon jolo
sungkunon do Tuan Batubara manjaga muruk ni panggomgomi”.
Mulak ma
evangelis i tu Tiga Raja laos pajumpang ma di si dohot Raja Girsang Sinaga.
Delekelek ma Raja Girsang asa diurupi nasida laho pataruhonnsa laho tu Uluan.
Borhat ma nasida tu Girsang, laos marborngin di si. Di ari 01 Maret 1901 borhat
ma nasida sian Girsang tu Sipangan Bolon. Sian Sipangan Bolon tu Sionggang –
Jangga – Lumban Julu – Sihiong – Lumban Lobu – Parparean – Sigumpar.
Dilaonlaon ni
ari, ro do muse ompu i Ephorus Pdt. Dr. I. L. Nommensen sian Sigumpar mamolus
sian Luat Motung – Ajibata sahat tu Parapat.
Taon 1904 ro
ma Tuan Pdt. Weissen Bruck tu Parapat laho mambaritahon Barita Na Uli. Torop do
na olo gabe Kristen, nang sian luat
Ajibata, Motung, Sibisa, Sipangan Bolon, Girsang, Sibaganding. Dipauli ma jabu inganan
parpunguan, ima ruma ijuk (Nuaeng: Parapat Hotel). Ganup ari minggu tu si ma
marroan angka halak naung gabe Kristen sian angka luat na di gumaliangna (luat
naung ginoaran di nangkin). Lam leleng
lam torop ma halak na olo gabe Kristen, gabe masipauli garejana be ma di angka
luatna be. Dipajongjong ma gareja di Sipiak hirahita taon 1909, inganan ni
halak naung gabe Kristen na di Parapat dohot Ajibata, ima na margoar HKBP
Sipiak.
II.
HKBP Sipiak
Lam martamba do angka bilangan ni halak na manghasiholi Barita na Uli.
Dipillit ma sian naung gabe Kristen i gabe partohonan sintua, on ma na sian
luat Ajibata.
1.
St. Willem Gurning (Sian Huta Sijambur)
2.
St. Paulus Sirait (sian Lumban Pongki)
3.
St. Jason Gurning (sian Lumban Gurning)
4.
St. Juda Sitinjak (sian Lumban Sirait
Tongatonga)
5.
Gr. Raja Ambrosius Sirait (sian Huta Bolon)
6.
St. Julius Gurning (sian Lumban Gurning)
Kasbetuur:
1.
Gajus Manurung (sian Sibatu Nanggar)
2.
Peter Sirait (sian Lumban Sirait Tongatonga)
Mansai godang do angka
parungkilon na binolus ni huria HKBP Sipiak, lumobi ma i angka ruas ni huria na
sian Ajibata. Nang pe naung gabe Kristen
alai sai olo dope mangulahon bangko hasipelebeguon, ima na patupahon
gondang patariashon debata, pasiarhon hasandaran ni pangulu balang. Mangoloi
ulpuhan ni hadatuon molo adong mangadopi parsahiton na lumeleng, pintor dipalu
do gondang sabangunan, mangelek debata na sinombana mangido hamamalum ni sahit
i, huhut padao parsili. Parsili, ima bona ni pisang na ginana suman tu rumang
ni jolma, songon ganti ni tondi ni na marsahit i. Torop dope halak naung gabe
Kristen i mangulahon hasipelebeguon si songoni, gabe hona uhum ni huria ma nasida
hinorhon ni pangalaho i. Nang pe hona ruhut paminsangon nasida, ndang mansohot angka
parhalado (sintua) na di Ajibata laho mamodai nasida, asa mulak muse gabe ruas
parguru, asa boi muse di pudian ni ari dijangkon huria gabe ruas na gok muse.
Hatiha i adong do torop ni ruas na sian Ajibata 100 ripe (KK) di HKBP Sipiak.
Mansai
godang do hamajuon hinorhon ni Barita na Uli i, ala memang ndada holan gareja
inganan ni parmingguon gabe jongjong alai dohot do nang parsikolaan di
pajongjong, ima na gabe inganan marsiajar, digoari ma i Sikola Zending,
ingananna di kompleks pargodungan ni gareja. Ndada holan sahuria pangisi ni
luat Parapat dohot Ajibata alai dohot do saparsikolaan, alai asing do gedung ni
Gereja asing muse gedung inganan marsikola. Ringgas do angka guru di tingki i,
mangalapi angka dakdanak na losok, tu hutana anggiat asa ringgas ro nasida tu
parsikolaan, ima guru:
1.
Gr. Raja Ambrosius Sirait
2.
Gr. Iskandar Gurning
Na manghobasi HKBP Sipiak ima Tuan Pdt. Lense do sebagai
pandita di HKBP Sipiak na marressort tu Ambarita. Di taon 1934 pinda ma pargarejaan ni HKBP
Sipiak tu lokasi na imbaru ima HKBP Parapat si nuaeng on, mulai sian ombas ni i
marganti ma goar ni HKBP Sipiak gabe HKBP Parapat – Ajibata. Perpindahan lokasi
ni HKBP Sipiak gabe tu HKBP Parapat, ima gagasan ni tuan Pdt. Bregenstroth na
maringanan di Pematang Siantar, laos mamungka sian i gabe tu Pematang Siantar
ma marressort/Distrik huria HKBP Parapat – Ajibata.
III.
Parmingguon di HKBP Ajibata
Hajongjongan ni HKBP Parapat –
Ajibata, ima daerah kependudukan ni Tentara Bolanda, ala ni gabe ndang boi be
par-Ajibata marminggu tu gareja i. Mansai jotjot do dipamulak tentara Bolanda
angka na naeng marminggu tu HKBP Parapat. Laos ima bonsirna dipungka
parmingguon di huta Sijambur na niuluhon ni Gr. Mangara Simanungkalit rap dohot
St. Alboi Manik dohot St. Elias Simanungkalit sian Lumban Sirait Dolok Ajibata.
Dipabolak ma amak/tikar di alaman, alai holan na sahuta i do ro marminggu tu
si. Ala so adong Agenda (Liturgi) holan marende, martangiang dungi mambege
jamaita nama dipatupa. Songoni ma parmingguon i dipatupa Gr. Mangara
Simanungkalit (Parhalado HKBP Parapat) ganup jumpa ari minggu.
Hira
na so marminggu do panghilalaan ni na marminggu i, pandurungon (marpelean) pe
ndang dipatupa di si ala ni otik ni parminggu i. Gabe dilului ma dalan laho
patupahon inganan parmingguon asa anggiat boi sude halak Kristen na di Ajibata
sude marminggu. Dapot ma inganan di huta Sosor Sait ni huta di jolo ni jabu St.
Gr. J. Sirait (Guru Godang), soposopo bekas kode kopi ni St. Jakobus Sirait,
gabe inganan parmingguon. Nang angka dakdanak na marsikola hian di Parapat gabe
boi ma marsikola di Pagar Batu na ni ajaran ni Guru Iskandar Silalahi. Bangku
Sikola na sian Parapat do dipapinda tu Pagar Batu andorang so masuk tentara
Bolanda tu Parapat.
Ala
lam tu dengganna do hubungan ni Pemerintah Republik Indonesia dohot halak Bolanda
gabe boi ma tariparan garis quo. Lam tu toropna do angka bilangan ni parminggu
di soposopo i. Di hatiha i, sude do solu bolon, parau dohot hopal na ro sian
Uluan, Balige, Samosir na mamboan angka partigatiga dohot halak na naeng mulak
tu Sumatera Timur ingkon marhite sian pelabuhan Ajibata. Laos sian Ajibata ma
mardalan pat tu Parapat laho mambuat motor tu Sumatera Timur. Sipata olo do
marborngin di Ajibata nasida ala so adong be motor. Laos nasida ma patorophon
bilangan ni angka parminggu di Ajibata, jala hea do marminggu Ds. T. Sihombing
(Ephorus Emeritus) di soposopo i.
Molo
tu Sumatera Timur angka donganta na ro sian Tapanuli, ingkon jolo ditungkarhon
do hepengna sian uang ORITA (Uang republik Tapanuli) gabe uang NICA na
ginoaranna uang sibagus, songoni ma sebalikna. Ala ni pertukaran ni hepeng i,
gabe olo do sipata dapot uang sibagur di parmingguon.
Ala
naung lam hehe do parmingguon di Ajibata, ditongos St. Alboin Manik ma surat tu
amanta Pareses Distrik Toba, ima amanta Pdt. C. Simanjuntak (Natoras ni Pdt.
Dr. P. W. T. Simanjuntak) asa diojakhon/diresmihon jongjong HKBP Ajibata.
Marnida torop ni angka dakdanak parsikola gabe dipajongjong ma Pemerintah R. I
ma parsikolaan di Ajibata marukuran 7 x 23 m (3 lokal), ima na ginoaranna
Sekolah Rendah Permulaaan (SR P III). Amanta M. J. Sirait ma memborong bangunan
i parsikolaan i. Di bagasan 3 bulan nunga jongjong parsikolaan i lengkap dohot
fasilitasna dohot angka guru na mangajari di si.
Laho
manolopi surat pangidoan ni amanta St. Alboin Manik tu amanta praeses HKBP Distrik
Toba, ima taringot haoojak ni huria HKBP Ajibata, mintor diusahahon amanta
praeses dohot rombonganna ro tu Ajibata. Ala so boi dope mamolus kenderaan sian
Porsea tu Ajibata gabe marsepeda ma nasida rap dohot rombonganna. Sian Porsea –
Lumban Julu – Sibisa – Motung. Sian Motung mardalan pat ma nasida tu Ajibata.
Disangkapi roha nasida hian do asa dia ari minggu 18 Juli 1948 sahat di Ajibata
asa boi rap marminggu, alai ala ni maol ni dalan gabe botarina ma nasida sahat
di Ajibata.
Ala
ndang adong dope khas ni huria di tingki i, gabe ditamuei amanta Julius Gurning
di jabu ni natuatua nasida ima St. Jason Gurning, huhut marsipanganon laos di
tingki i ma diojakhon HKBP Ajibata, tanggal 18 Juli 1948.
Di angka minggu na mangihut,
dipatupa ma pamillito, jala tarpillit ma na gabe pangula ni huria:
1.
St. Alboin Manik (Ketua Kerkeraad sementara)
2.
Learning
St. Ernis Sirait
3.
Learning St. Maidin Pakpahan
4.
Learning St. Abel Sinaga
5.
Learning St. Elias Simanungkalit
6.
Learning St. Jansen Sirait
7.
Kasb.: Jesayas Sinaga
8.
Kasb.: Hendrik Gurning
9.
Kasb.: Krisman Pakpahan.
Di tingki ojak HKBP Ajibata, hirahira 20 ruma
tangga/kk do Kristen (ruas na gok) na
sian ruas ni HKBP Parapat Ajibata hian, ala nunga adong naung hona Ruhut
Paminsangon ni Huria.
Komentar
Posting Komentar